Η νόσος Chagas, γνωστή και ως αμερικανική τρυπανοσωμίαση, προκαλείται από το παράσιτο Trypanosoma cruzi και παραμένει ενδημική κυρίως στη Λατινική Αμερική. Ωστόσο, νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Lancet Infectious Diseases δείχνει ότι, ενώ το συνολικό παγκόσμιο φορτίο της νόσου έχει μειωθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, τα κρούσματα αυξάνονται σε περιοχές όπου η νόσος δεν είναι ενδημική, όπως η δυτική Ευρώπη.
Η νόσος εξελίσσεται σε δύο φάσεις: την οξεία και τη χρόνια. Η οξεία φάση εκδηλώνεται λίγο μετά τη μόλυνση, με συμπτώματα όπως πυρετό, κόπωση, οίδημα και πρησμένους λεμφαδένες. Αν δεν υπάρξει θεραπεία, η λοίμωξη μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια, προκαλώντας βλάβες κυρίως στην καρδιά και το πεπτικό σύστημα.
Παγκόσμια μείωση, αλλά ανησυχητική εξάπλωση
Η μελέτη του Institute for Health Metrics and Evaluation του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον αποτελεί τη λεπτομερέστερη παγκόσμια αξιολόγηση της νόσου από το 1990 έως το 2023. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2023 περίπου 10,5 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν με τη νόσο, αριθμός μειωμένος κατά 16% σε σχέση με το 1990. Ο επιπολασμός, προσαρμοσμένος ανά ηλικία, έχει υποχωρήσει κατά 55% παγκοσμίως.
Οι περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής κατέγραψαν σημαντική πτώση στα ποσοστά, με μοναδική εξαίρεση το Μεξικό, όπου σημειώθηκε αύξηση 31% στη συχνότητα εμφάνισης.
Η νόσος Chagas στη Λατινική Αμερική και πέρα από αυτήν
Παρά τη συνολική πρόοδο, το 2023 το 38% των παγκόσμιων περιστατικών εντοπίστηκε στη Βραζιλία, το 17% στην Αργεντινή και το 8% στη Βολιβία. Η Βραζιλία κατέγραψε και τον μεγαλύτερο αριθμό θανάτων, αντιπροσωπεύοντας το 68% των συνολικών παγκόσμιων θανάτων, ενώ η Βολιβία είχε το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας ανά 100.000 κατοίκους.
Αντίθετα, στις μη ενδημικές περιοχές, τα κρούσματα αυξήθηκαν σχεδόν κατά 50% από το 1990 έως το 2023. Η δυτική Ευρώπη παρουσίασε άνοδο άνω του 200%, ενώ στη Βόρεια Αμερική η αύξηση ξεπέρασε το 50%.
Ανεπαρκής θεραπεία και ανάγκη για νέα φάρμακα
Η νόσος πλήττει πλέον κυρίως άτομα ηλικίας 45 έως 65 ετών, προκαλώντας αυξανόμενες χρόνιες επιπλοκές στο καρδιαγγειακό και το πεπτικό σύστημα. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι υπάρχουν μόνο δύο διαθέσιμα φάρμακα για τη θεραπεία, τα οποία αναπτύχθηκαν πριν από περισσότερο από μισό αιώνα. Αυτά συχνά προκαλούν σοβαρές παρενέργειες και δεν εξασφαλίζουν πλήρη ίαση.
Μία νέα θεραπευτική επιλογή βρίσκεται ήδη υπό ανάπτυξη από φαρμακευτική εταιρεία, προσφέροντας ελπίδα για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της νόσου Chagas στο μέλλον.
