Η Γη έχει γίνει σταδιακά πιο σκοτεινή τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αντανακλώντας λιγότερο από το ηλιακό φως που δέχεται, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Τα δεδομένα αποκαλύπτουν μια απρόσμενη ανισορροπία μεταξύ των δύο ημισφαιρίων: το βόρειο φαίνεται να χάνει ικανότητα ανάκλασης, ενώ το νότιο απορροφά όλο και περισσότερη ενέργεια.
Η ερευνητική ομάδα υπό τον Νόρμαν Λόεμπ, από το Ερευνητικό Κέντρο Langley της NASA στη Βιρτζίνια, ανέλυσε δορυφορικά δεδομένα που δείχνουν ότι από το 2001 μέχρι το 2024 η λεγόμενη ανακλαστικότητα του πλανήτη μειώνεται σταθερά. Οι επιστήμονες επισημαίνουν πως το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο στο βόρειο ημισφαίριο, εκεί όπου το λιώσιμο των πάγων, η μείωση της χιονοκάλυψης και οι μεταβολές στις νεφώσεις έχουν αλλάξει δραματικά το ενεργειακό ισοζύγιο.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της NASA, η μέση πρόσληψη ενέργειας από την ηλιακή ακτινοβολία κυμαίνεται σήμερα μεταξύ 240 και 243 βατ ανά τετραγωνικό μέτρο, ωστόσο η διαφορά των 0,34 βατ ανά δεκαετία αποδείχθηκε στατιστικά σημαντική. Αυτή η φαινομενικά μικρή μεταβολή αρκεί για να δείξει ότι οι κινήσεις αέρα και ωκεανών, που έως σήμερα θεωρούνταν πως εξισορροπούν τις ενεργειακές ροές ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια, πλέον δεν επαρκούν.
Η έρευνα αποδίδει την απόκλιση σε πολλαπλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων οι αλλαγές στην υγρασία, οι διαφοροποιήσεις στα νέφη αλλά και η επίδραση των αιωρούμενων σωματιδίων (αερολυμάτων). Τα σωματίδια αυτά λειτουργούν ως πυρήνες συμπύκνωσης των νεφών και αυξάνουν την ανάκλαση της ηλιακής ακτινοβολίας. Ωστόσο, στο βόρειο ημισφαίριο η μείωση της ρύπανσης λόγω περιβαλλοντικών πολιτικών στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα έχει οδηγήσει σε μικρότερη συγκέντρωση αερολυμάτων, περιορίζοντας τον καθρέφτη του ήλιου. Αντίθετα, στο νότιο ημισφαίριο, μεγάλης κλίμακας πυρκαγιές στην Αυστραλία και η ηφαιστειακή έκρηξη του Χούνγκα Τόνγκα το 2021-2022 αύξησαν τα σωματίδια στην ατμόσφαιρα, ενισχύοντας την ανακλαστικότητα.
Το εύρημα αυτό ανατρέπει την προηγούμενη πεποίθηση ότι η νεφοκάλυψη μπορεί να εξισορροπεί τις διαφορές ανάμεσα στα ημισφαίρια. Οι επιστήμονες της NASA επισημαίνουν ότι η συμβολή των νεφών στη διατήρηση αυτής της συμμετρίας ενδέχεται να είναι μικρότερη απ’ όσο νομίζαμε, κάτι που επηρεάζει άμεσα την κατανόηση της παγκόσμιας κλιματικής δυναμικής και την αξιοπιστία των μοντέλων πρόγνωσης. Το γεγονός ότι η Γη σκοτεινιάζει, έστω και ανεπαίσθητα, αποτελεί ακόμη ένα σήμα πως το ενεργειακό ισοζύγιο του πλανήτη μεταβάλλεται με τρόπους που μόλις τώρα αρχίζουμε να κατανοούμε.
