Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) ανακοίνωσε ότι, κατά τη διάρκεια της Καταιγίδας Eddie τον Δεκέμβριο του 2024, δορυφόροι κατέγραψαν κύματα ύψους σχεδόν 20 μέτρων – όσο η Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι. Πρόκειται για τα μεγαλύτερα κύματα που έχουν μετρηθεί ποτέ από το διάστημα, επιβεβαιώνοντας τη δύναμη των ωκεανών και τον ρόλο των φουσκοθαλασσιών ως αγγελιοφόρων των καταιγίδων.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα μεγάλα κύματα που προκαλούνται από ισχυρούς ανέμους δεν περιορίζονται στα σημεία πρόσκρουσης. Οι μακρές φουσκοθαλασσιές ταξιδεύουν χιλιάδες χιλιόμετρα, μεταφέροντας ενέργεια και προκαλώντας φαινόμενα διάβρωσης σε ακτές μακριά από το επίκεντρο των καταιγίδων.
Η έρευνα, που συνδυάζει στοιχεία από τον νέο γαλλοαμερικανικό δορυφόρο SWOT (Surface Water and Ocean Topography) και το πρόγραμμα CCI Sea State της ESA, ανέλυσε δεδομένα από το 1991. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η Καταιγίδα Eddie ήταν η ισχυρότερη της τελευταίας δεκαετίας, ενώ το ρεκόρ των τελευταίων 34 ετών εξακολουθεί να ανήκει στην Καταιγίδα Hercules του 2014, όταν κύματα 23 μέτρων έπληξαν περιοχές από το Μαρόκο έως την Ιρλανδία.
Η χαρτογράφηση των κυμάτων και τα νέα ευρήματα
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Φαμπρίς Αρντουέν από το Εργαστήριο Φυσικής και Διαστημικής Ωκεανογραφίας στη Γαλλία, χαρτογράφησε τη διάδοση των κυμάτων της Eddie σε απόσταση 24.000 χιλιομέτρων, από τον Βόρειο Ειρηνικό έως τον Ατλαντικό, μέσα σε δύο εβδομάδες. Τα δεδομένα αυτά προσφέρουν για πρώτη φορά άμεση επιβεβαίωση μαθηματικών μοντέλων κυματισμών σε ακραίες συνθήκες.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι πολύ μακριές φουσκοθαλασσιές μεταφέρουν λιγότερη ενέργεια απ’ ό,τι θεωρούνταν, ενώ η μεγαλύτερη ισχύς συγκεντρώνεται στα κύρια, «κορυφαία» κύματα. Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, «είναι σαν ένας πυγμάχος που, αντί να ρίχνει πολλά αδύναμα χτυπήματα, συγκεντρώνει όλη τη δύναμή του σε λίγα, αλλά ισχυρά».
Ο ρόλος της τεχνολογίας και η σύνδεση με την κλιματική αλλαγή
Η αποστολή SWOT, σε συνδυασμό με δεδομένα από τους δορυφόρους Copernicus Sentinel-3, Sentinel-6, CryoSat και Jason-3, παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για την κατανόηση των κυματισμών, του ύψους και της ταχύτητας των ανέμων. Τα δεδομένα αυτά αξιοποιούνται τόσο στην έρευνα όσο και σε προγνωστικά μοντέλα που ενισχύουν την προστασία παράκτιων κοινοτήτων και θαλάσσιων υποδομών.
Ο Αρντουέν υπογραμμίζει ότι το επόμενο βήμα είναι η σύνδεση των παρατηρήσεων με την κλιματική αλλαγή. «Τώρα μπορούμε να παρακολουθούμε τις τάσεις έντασης των καταιγίδων μέσα στον χρόνο. Η κλιματική αλλαγή ίσως είναι ένας παράγοντας, αλλά όχι ο μόνος· και οι συνθήκες του βυθού παίζουν καθοριστικό ρόλο», σημειώνει.
Η ESA τονίζει ότι η κατανόηση αυτών των τεράστιων κυματισμών δεν αποτελεί μόνο επιστημονικό επίτευγμα, αλλά και κρίσιμο εργαλείο έγκαιρης προειδοποίησης σε έναν πλανήτη όπου οι ωκεανοί, ολοένα πιο δυνατοί και απρόβλεπτοι, καθορίζουν το μέλλον των ακτών μας.
