Το Έβερεστ, το οποίο οι Θιβετιανοί αποκαλούν Chomolungma ή «Μητέρα του Σύμπαντος», με ύψος 8.849 μέτρα, αποτελεί το υψηλότερο σημείο του πλανήτη και το ανώτατο φυσικό όριο που μπορεί να αντέξει η Γη. Παρότι η οροσειρά των Ιμαλαΐων εξακολουθεί να ανυψώνεται κατά μερικά χιλιοστά τον χρόνο εξαιτίας της σύγκρουσης των τεκτονικών πλακών, κανένα βουνό δεν θα φτάσει ποτέ τα 9.000 μέτρα ή παραπάνω.

Ο Νορβηγός γεωλόγος Χάακον Φόσεν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν, εξηγεί ότι πέρα από ένα συγκεκριμένο ύψος η ίδια η φύση των πετρωμάτων αλλάζει. «Όταν η ορεινή μάζα ξεπερνά τα 5.000 μέτρα, η πίεση στα βαθύτερα στρώματα γίνεται τόσο μεγάλη ώστε η βραχώδης ύλη συμπεριφέρεται σαν πηλός· αποκτά πλαστικότητα και αρχίζει να ρέει». Με απλά λόγια, όσο πιο ψηλό ένα βουνό, τόσο πιο πιθανό είναι η βάση του να υποχωρήσει κάτω από το ίδιο του το βάρος.

Η οροσειρά των Ιμαλαΐων δημιουργήθηκε πριν από περίπου 50 εκατομμύρια χρόνια, όταν η ινδική πλάκα συγκρούστηκε με την ευρασιατική. Σύμφωνα με τον Φόσεν, «τα βουνά φτάνουν στο μέγιστο ύψος τους τα πρώτα 15 με 20 εκατομμύρια χρόνια μετά την έναρξη μιας τέτοιας σύγκρουσης· στη συνέχεια οι γεωλογικές δυνάμεις εξισορροπούνται και η ανύψωση επιβραδύνεται». Το Έβερεστ και το Κ2 αποτελούν ακραίες εξαιρέσεις αυτού του κανόνα, προϊόντα ασυνήθιστων γεωλογικών συνδυασμών.

Η γεωλόγος Χάνα Πομέλα, του Πανεπιστημίου του Ίνσμπρουκ, επισημαίνει ότι η ίδια η τεκτονική δεν μπορεί να «χτίζει» τα βουνά πιο γρήγορα από όσο τα φθείρουν οι πάγοι και η διάβρωση. Οι παγετώνες «ροκανίζουν» τις κορυφές, όπως και ο άνεμος, το νερό και η βροχή, περιορίζοντας φυσικά την περαιτέρω ανάπτυξή τους. Όπως εξηγεί η Ρέιτσελ Χέντλεϊ στο BBC, «το νερό, είτε σε μορφή πάγου είτε σταγόνας, είναι ο πραγματικός αρχιτέκτονας που καθορίζει το ύψος των βουνών».

Σε ένα ακόμη επίπεδο, τα ίδια τα βουνά «αυτοκαταστρέφονται» όταν φτάνουν σε κρίσιμο σημείο κλίσης. Όπως σχολιάζει η γεωλόγος Αουρόρα Έλμορ, όσο πιο απότομες γίνονται οι πλαγιές, τόσο πιο εύκολα καταρρέουν υπό το ίδιο τους το βάρος. Αυτή η φυσική διαδικασία αποσταθεροποίησης αποτελεί την τελική «ασφάλεια» του πλανήτη ενάντια σε ορεινούς κολοσσούς άνω των 9.000 μέτρων.

Έτσι, το Έβερεστ παραμένει και θα παραμείνει η «στέγη του κόσμου» – το σημείο όπου η τεκτονική ισχύς της Γης συναντά τα φυσικά της όρια.